Her ne kadar adetin kesilmesinin üstünden 1 yıl geçmesi gerekir denilse de eğer 6 ay kanama olmamışsa bu menopozun göstergesi olabilir. Adetlerin arası açılır.
Sıcak Basması:
Kadınların günlük hayatını etkileyen en önemli şikayetlerinden biridir. Yüzlerinden başlayıp aşağıya doğru giden ve alevlenmelerle seyreden bir durumdur.
Terleme:
Gündüz ya da gece fark etmeden sürekli terleme yaşarlar, yüzünden başlayıp sırta doğru ilerleyen terleme kışın da devam edebileceği için pencere açmak bunu yaşayan bayanlarda adet olmuştur.
Sinirlilik:
Aile bireylerinin söylemesiyle bu sıkıntıyı kendinde fark eden kadınlar ellerinde olmadan bunu yaşarlar ve kırıcı olurlar. Hassas ve kırılganlık bunun sonucunda görülebilir. Belki de bu dönemde profesyonel bir destek almak en doğrusudur.
Sıkıntı:
İç huzursuzluk yaşayabilirler.
Genital Sistemde Kaşıntı:
Hormonların azalmasıyla beraber genital sistemdeki kuruluğa bağlı kaşıntılar olabilir. Bunun tedavisi mümkündür.
İlişkide Ağrı, Darlık Ve Kanama:
Bu şikayetlerde hormonal azalmaya bağlıdır. Tedavisi mümkündür.
İdrar Yolu Enfeksiyonlarının Sıklaşması:
Her dönemde olduğu gibi bu dönemde de kadınlara bol sıvı tüketmeleri gerektiği vurgulanmalı ve hormonal destekle bunun azalabileceği ya da kaybolabileceği söylenebilir.
Hafıza Kaybı, Depresyon:
Bu durumu aile fertleri fark ettiğinde mutlaka bir destek alınması konusunda ısrarcı olunmalıdır.
Seksüel Aktivitede Azalma:
Hormonların azalmasına bağlı görülen bu durumda psikolojik ve ilaç desteğiyle yardımcı olunabilir.
Osteoporoz:
Menopoz döneminde adını sıkça duyduğumuz osteoporoz kemikte kırık riskinin artmasıdır. Östrojenin yani kadınlık hormonunun azalmasından dolayı bu dönemde sıktır. Eğer erken menopoza girmişseniz, steroid kullanıyorsanız risk grubundasınızdır ve bir kadın doğum uzmanıyla görüşmenizde yarar vardır. Kadınlarda osteoporoz hiçbir şikayet vermeyebileceği gibi ağrı, boyda kısalma veya kemik kırıklarıyla da kendini belli edebilir. En kolay tanısı kemik mineral dansitometri ile konur. Sonuçlarına göre kalsiyum başta olmak üzere çeşitli tedaviler uygulanabilir. Menopoza girmiş kadınlarda en önemli sorunlardan biridir. Kemik kaybı ya da erimesi olarak da değerlendirilir. Ülkemiz güneşi doyasıya hissettiğimiz bir yer olduğu için aslında risk faktörlerinden birini elemiş bulunmaktayız. Fakat eğer süt ve süt ürünleri fazla tüketilmiyorsa, sigara kullanılıyor, zayıf ve beslenme yetersizliği bulunuyorsa, erken yaşta yumurtalıklar alınmışsa bu gruptakiler osteoporoz için risk altında demektir.
Damar Hastalıklarında Artma:
Kalp damarlarında pıhtı oluşması ve daralmalar menopozdan sonra artar. Kan yağlarında artış görülür bu da sadece kalpte değil diğer organlarda da tıkanıklık yapabilir. Önceden menopozda kullanılan hormonların kalp ile ilgili sorunları önlediği söylenmekteydi ama günümüzden yapılan çalışmalarda bunun doğru olmadığı bildirilmiştir.
Menopozda yapılması gerekenler:
Kan Sayımı, Idrar Testi,
Kan Yağları (Total Kolesterol, HDL Ve LDL Kolesterol, Trigliserid),
Karaciğer Ve Böbrek Fonksiyon Testleri (ALT, AST, Üre, Kreatinin),
Kandaki Kalp Belirteçleri (CRP, Homosistein),
TSH, St3 St4: Guatr Testleri.
Smear Testi:
Cinsel olarak aktif olan kadınlarda yılda bir yapılan rahim ağzı kanser tarama testidir. Bu menopozdan sonrada yapılır. Eğer 3 yıl üst üste normal çıktıysa testin süresi doktor tarafından daha uzun aralıklarla yapılabilir.
Ultrason:
Rahim, yumurtalıklar ve tüm karnın ultrasonu yapılarak tüm organlar yılda bir değerlendirilir.
Mamografi:
40 yaşın üstünde her yıl yapılmalıdır. Memeyi sıkıştırıp acı verdiği için bazı kadınlar bu işlemi yaptırmak istememektedir. Fakat 15 dakikalık bir acı için 1 yıllık rahatlık tercih edilebilir herhalde. Meme ultrasonu ise mamografide şüphelenilen lezyonların ayırmak için yapılır. Memesi yoğun olan kadınlar, menopozda hormon tedavisi alanlar, protezliler ve ameliyat geçirmiş olan mamografinin yorumlanmasını güçleşir. Belki de daha ileri bir tekniklerle meme değerlendirilebilir.
Kemik Yoğunluk Ölçümü:
40 yaşını geçmiş bayanlarda kontrol için ya da erken menopoza girmiş olanlarda kemiklerde kaybı görmek amacıyla yapılan bir nevi kemik ultrasonudur. Riskli gruplarda ya da erken dönemde yumurtalıkları alınmış ya da hormon almak istemeyen kadınlarda yapılması önerilir. Sonuca göre tedavi verilebilir.
Hormon Tedavilerinin Çeşitleri
Tek Başına Ağızdan Ya Da Bant Şeklinde Östrojen:
Bu tedavi rahmi alınmış olan kadınlara verilir. Yalnızca östrojen verilmesinin nedeni memelere ve organlara diğer hormon olan progesteron yüklemesi yapmamaktır.
Östrojen Ve Progesteron Birlikte:
Kadınlarda kadınlık hormonuyla beraber progesteronun verilmesinin nedeni bira da puzzle oyununa benzer. Östrojen ve progesteron birbirini tamamlayan hormonlardır. Birinin girintisi diğerinin çıkıntısıyla eşleşir. Bu yüzden eğer tek östrojen verilirse rahim iç tabakası fazla miktarda kalınlaşır, bunu karşılamanın tek yolu progesteronla beraber verilmesidir. Tamamen menopozda olan ve adetten kesilen kadınlara sürekli verilebileceği gibi adetleri düzensizleşmiş ve hala adet görme ihtimali olan kadınlara da aralıklı olarak verilir.
Hormon Benzeri Ilaçlar (Tibolon):
Hormonlara bağlanarak etki gösteren bu ilaçlar genellikle menopoz sonrasındaki şikayetler için tercih edilir.
Bitkisel Östrojenler (Fitoöstrojenler):
Zayıf etkilidirler ve özellikle östrojen hormonu almak istemeyen ya da doktor tarafında verilmesi uygun olmayanlara verilir.
Menopozda hangi ilacın ne zaman ve ne şekilde verileceği kar zarar hesabı yapılarak hastaya göre doktor tarafından planlanır.
Diva KadınAssoc. Prof. Dr. Gökçen Erdoğan
Menopozda neler yaşanır?
Adetten Kesilme Ya Da Düzensizlikler:
Her ne kadar adetin kesilmesinin üstünden 1 yıl geçmesi gerekir denilse de eğer 6 ay kanama olmamışsa bu menopozun göstergesi olabilir. Adetlerin arası açılır.
Sıcak Basması:
Kadınların günlük hayatını etkileyen en önemli şikayetlerinden biridir. Yüzlerinden başlayıp aşağıya doğru giden ve alevlenmelerle seyreden bir durumdur.
Terleme:
Gündüz ya da gece fark etmeden sürekli terleme yaşarlar, yüzünden başlayıp sırta doğru ilerleyen terleme kışın da devam edebileceği için pencere açmak bunu yaşayan bayanlarda adet olmuştur.
Sinirlilik:
Aile bireylerinin söylemesiyle bu sıkıntıyı kendinde fark eden kadınlar ellerinde olmadan bunu yaşarlar ve kırıcı olurlar. Hassas ve kırılganlık bunun sonucunda görülebilir. Belki de bu dönemde profesyonel bir destek almak en doğrusudur.
Sıkıntı:
İç huzursuzluk yaşayabilirler.
Genital Sistemde Kaşıntı:
Hormonların azalmasıyla beraber genital sistemdeki kuruluğa bağlı kaşıntılar olabilir. Bunun tedavisi mümkündür.
İlişkide Ağrı, Darlık Ve Kanama:
Bu şikayetlerde hormonal azalmaya bağlıdır. Tedavisi mümkündür.
İdrar Yolu Enfeksiyonlarının Sıklaşması:
Her dönemde olduğu gibi bu dönemde de kadınlara bol sıvı tüketmeleri gerektiği vurgulanmalı ve hormonal destekle bunun azalabileceği ya da kaybolabileceği söylenebilir.
Hafıza Kaybı, Depresyon:
Bu durumu aile fertleri fark ettiğinde mutlaka bir destek alınması konusunda ısrarcı olunmalıdır.
Seksüel Aktivitede Azalma:
Hormonların azalmasına bağlı görülen bu durumda psikolojik ve ilaç desteğiyle yardımcı olunabilir.
Osteoporoz:
Menopoz döneminde adını sıkça duyduğumuz osteoporoz kemikte kırık riskinin artmasıdır. Östrojenin yani kadınlık hormonunun azalmasından dolayı bu dönemde sıktır. Eğer erken menopoza girmişseniz, steroid kullanıyorsanız risk grubundasınızdır ve bir kadın doğum uzmanıyla görüşmenizde yarar vardır. Kadınlarda osteoporoz hiçbir şikayet vermeyebileceği gibi ağrı, boyda kısalma veya kemik kırıklarıyla da kendini belli edebilir. En kolay tanısı kemik mineral dansitometri ile konur. Sonuçlarına göre kalsiyum başta olmak üzere çeşitli tedaviler uygulanabilir. Menopoza girmiş kadınlarda en önemli sorunlardan biridir. Kemik kaybı ya da erimesi olarak da değerlendirilir. Ülkemiz güneşi doyasıya hissettiğimiz bir yer olduğu için aslında risk faktörlerinden birini elemiş bulunmaktayız. Fakat eğer süt ve süt ürünleri fazla tüketilmiyorsa, sigara kullanılıyor, zayıf ve beslenme yetersizliği bulunuyorsa, erken yaşta yumurtalıklar alınmışsa bu gruptakiler osteoporoz için risk altında demektir.
Damar Hastalıklarında Artma:
Kalp damarlarında pıhtı oluşması ve daralmalar menopozdan sonra artar. Kan yağlarında artış görülür bu da sadece kalpte değil diğer organlarda da tıkanıklık yapabilir. Önceden menopozda kullanılan hormonların kalp ile ilgili sorunları önlediği söylenmekteydi ama günümüzden yapılan çalışmalarda bunun doğru olmadığı bildirilmiştir.
Menopozda yapılması gerekenler:
Smear Testi:
Cinsel olarak aktif olan kadınlarda yılda bir yapılan rahim ağzı kanser tarama testidir. Bu menopozdan sonrada yapılır. Eğer 3 yıl üst üste normal çıktıysa testin süresi doktor tarafından daha uzun aralıklarla yapılabilir.
Ultrason:
Rahim, yumurtalıklar ve tüm karnın ultrasonu yapılarak tüm organlar yılda bir değerlendirilir.
Mamografi:
40 yaşın üstünde her yıl yapılmalıdır. Memeyi sıkıştırıp acı verdiği için bazı kadınlar bu işlemi yaptırmak istememektedir. Fakat 15 dakikalık bir acı için 1 yıllık rahatlık tercih edilebilir herhalde. Meme ultrasonu ise mamografide şüphelenilen lezyonların ayırmak için yapılır. Memesi yoğun olan kadınlar, menopozda hormon tedavisi alanlar, protezliler ve ameliyat geçirmiş olan mamografinin yorumlanmasını güçleşir. Belki de daha ileri bir tekniklerle meme değerlendirilebilir.
Kemik Yoğunluk Ölçümü:
40 yaşını geçmiş bayanlarda kontrol için ya da erken menopoza girmiş olanlarda kemiklerde kaybı görmek amacıyla yapılan bir nevi kemik ultrasonudur. Riskli gruplarda ya da erken dönemde yumurtalıkları alınmış ya da hormon almak istemeyen kadınlarda yapılması önerilir. Sonuca göre tedavi verilebilir.
Hormon Tedavilerinin Çeşitleri
Tek Başına Ağızdan Ya Da Bant Şeklinde Östrojen:
Bu tedavi rahmi alınmış olan kadınlara verilir. Yalnızca östrojen verilmesinin nedeni memelere ve organlara diğer hormon olan progesteron yüklemesi yapmamaktır.
Östrojen Ve Progesteron Birlikte:
Kadınlarda kadınlık hormonuyla beraber progesteronun verilmesinin nedeni bira da puzzle oyununa benzer. Östrojen ve progesteron birbirini tamamlayan hormonlardır. Birinin girintisi diğerinin çıkıntısıyla eşleşir. Bu yüzden eğer tek östrojen verilirse rahim iç tabakası fazla miktarda kalınlaşır, bunu karşılamanın tek yolu progesteronla beraber verilmesidir. Tamamen menopozda olan ve adetten kesilen kadınlara sürekli verilebileceği gibi adetleri düzensizleşmiş ve hala adet görme ihtimali olan kadınlara da aralıklı olarak verilir.
Hormon Benzeri Ilaçlar (Tibolon):
Hormonlara bağlanarak etki gösteren bu ilaçlar genellikle menopoz sonrasındaki şikayetler için tercih edilir.
Bitkisel Östrojenler (Fitoöstrojenler):
Zayıf etkilidirler ve özellikle östrojen hormonu almak istemeyen ya da doktor tarafında verilmesi uygun olmayanlara verilir.
Menopozda hangi ilacın ne zaman ve ne şekilde verileceği kar zarar hesabı yapılarak hastaya göre doktor tarafından planlanır.