Mastit (Meme İltihabı)

Mastit, göğüste oluşan hassasiyet ve ağrıya sebep olan bir göğüs enfeksiyonudur. Mastit meme dokusunun enfeksiyon sonucu iltihaplanmasıyla kendini göstermektedir. En çok da emziren anneleri 6 ila 12 nci haftalarında etkiler, yalnız bu durumu daha sonraki haftalarda da görebiliriz. Mastit sancılı olabilir ve bu yüzden bebeğinizi emziremeyebilirsiniz. Ancak enfeksiyon hafifler hafiflemez hiç canınız yanmadan emzirmeye devam edebilirsiniz. Etkilenen göğüs, dokunulduğunda gergin ve hassastır. Şiddetli bir ağrıyla birlikte olan dolgunluk, kırıklık, titreme ve daha sonra 40.5 dereceye ulaşabilen ateş olabilir. İlk birkaç hafta görülen mastit, bazen ileriki haftalarda da ortaya çıkabilmektedir. Bu meme enfeksiyonunun erken tedavisi, daha sonra ortaya çıkabilecek komplikasyonları önlemek açısından büyük önem taşımaktadır.

Enfeksiyon, kadının göğsüne kendi elinden, hastane personelinin elinden veya bebekten taşınabilir. Annenin göğüs ucunda çatlak varsa ya da süt kanalları tıkalı ise daha kolay gelişir. Bu sebeple, belirtilen risk faktörleri göz önünde bulundurulmalı ve vakit geçirmeden tedavi için önlem alınmalıdır. Anne ve hastane personelinin el yıkamaya özen göstermesi bu aşamada önem taşımaktadır. İleride oluşabilecek emzirme problemleri için doğru emzirme tekniği kullanarak süt akışının sağlanması tedavide ana prensiptir. Emzirme bebek için zararlı değildir, aynı zamanda sütü boşaltmanın en ideal yoludur. Mastitler, laktasyonal (puerperal),nonlaktasyonel ve meme absesi olarak sınıflandırılmaktadır.

Mastit Belirtileri?

Göğüs ucu hassasiyeti
Göğüs ucu çatlaması veya kanaması
Ateş ve titreme (yaklaşık olarak 10 gün sonra aniden başlar)
Göğüste şişlik
Süt kanallarının tıkalı olması
Emzirirken göğsün içinde ağrı ya da yakıcı bir his (bu enfeksiyon genelde sadece tek göğsü etkilemektedir.)
Göğüste kızarıklık
Kırgınlık bazen bulantı ve kusma
Yorgunluk ve halsizlik
Yoğun ağrılar

Yukarıda saydığımız belirtiler annede varsa bir an evvel geniş spektumlu antibiyotikler başlanılmalı ve enfeksiyon 24 saat içinde kontrol altına alınmalıdır. Çünkü tedavi ertelenir ve geç kalınırsa annede göğüs apsesi oluşabilmektedir.

Mastitin Nedenlerini

-Göğüste kalan süt: Eğer emzirme tekniği doğru değilse, göğüsteki sütü tamamen boşalmaz ve bu süt de sancıya sebebiyet verir ve enfeksiyona yol açabilir.

-Tıkalı süt kanalları: Bir süt kanalı tıkanırsa, göğüste süt birikimi gerçekleşir. Ancak, tıkalı kanal iyileştirilmezse, göğüs enfeksiyonuna neden olabilir.

-Bakteriler: Cildiniz ve bebeğinizin ağzından göğüs ucunuzdaki çatlaklar aracılığıyla süt kanalına bakteriler geçebilmektedir. Dolayısıyla, anne sütü de bu bakterilerin üremesi açısından verimli bir ortam sağlamaktadır.

Mastitin Riskleri

Göğüs uçlarında oluşan çatlaklar
Emzirirken tek bir pozisyonda kalmak ve böylece göğsün tamamen boşaltılmaması
Dar sütyen giyerek ya da meme üzerine baskı yaparak süt akışının sağlanmaması
Çok yorgun ve stresli olmak
Yetersiz beslenme
Öncesinde mastit geçirmiş olmak, tekrarlayan laktasyon mastiti risklerini artırabilmektedir.

Mastitin Tedavisi

Mastit oluştuğunda emzirmeye devam etme ya da etmeme konusunda halen tartışmalar vardır. Ancak, mastiti fark ettiğiniz anda tedavi etmek çok önemlidir. Tedavi edilmeden kalırsa, iltihap birikip göğüste apse yapabilir ve cerrahi müdahale gerekebilir. Mastit tedavisi için doktor reçetesiyle ağızdan alınan antibiyotikler kullanılmalıdır. Doktorunuz tarafından, emzirmeyi kesme kararı alınırsa süt akışını arttırmak için ısı uygulama ve dolgunluğu azaltmak için sütün bir miktarının boşaltılması için göğüs pompasının kullanımı önerilir.Göğüs kanallarındaki tıkanıklığın önlemek için göğüslere nasıl masaj yapılacağının anneye anlatılması ve ellerin temizliği öğretilmelidir. Özellikle, E ve Selenyum yetersizlikleri mastitis oluşumunda enfeksiyonun şiddetlenmesinde oldukça önemlidir. Mastitisten korunmak için mutlaka hamileliğinizin son zamanlarında bu vitamin ve mineralleri almak faydalı olmaktadır.

Tedavide uygulanan diğer yöntemler ise;

Günde on dakika ılık su dolu bir küvete uzanarak göğüslerinizi suyun içinde tutun. Bu yöntem süt kanallarınızı tıkamış olabilecek kurumuş salgıların atılmasına yardımcı olabilmekte ve emzirme esnasında göğsünüzü tam olarak boşaltabilirsiniz.
Sancınız oluştuğunda ağrı kesici almak isterseniz, muhakkak doktorunuza danışın.
Dinlenin (yatağınızda bebeğinizle uzanmak, sizi daha sık emzirmek için cesaretlendirebilir).
Bolca su içerek vücudunuzun enfeksiyonlarla savaşmasına yardımcı olun.
Bebeğinizi emzirmek size acı veriyosa, bunun yerine sütünüzü pompa yardımıyla sağmayı deneyin.
Destekleyici bir sütyen kullanın.

Mastitten korunmak için size birkaç ipucu;

Bebeğinizi emzirirken memeyi tam olarak kavrayıp kavramadığını gözlemleyin.
Emzirirken iki göğsünüzün de tamamen boşalabilmesi için devamlı olarak pozisyon değiştirin.Yalnız değiştirmeden önce bebeğinizin bir göğüsteki sütü tamamen boşalttığından emin olun.
Bebeğiniz emmek istediği sürece, olabildiğince sık emzirin ve iki emzirme arasında çok fazla aralar vermeyin.
Emzirmeden önce, emzirirken göğüslerinizin boşalmasına yardımcı olması için göğüslerinize sıcak bir kompres uygulayın (ıslak ve sıcak bir bezle) ya da ılık bir duş alın.
Emzirme ile ilgili bir emzirme uzmanından teknik bilgiler alın çünkü bu bilgiler size ve bebeğinize çok faydalı olacaktır.

Sonuç olarak, mastitken de emzirebilirsiniz. Ancak, bu durum sizi rahatsız etse de, emzirme sorunun daha hızlı çözülebilmesine yardımcı olmakta ve bebeğiniz için tehlikeli bir durum yaratmamaktadır. Tam tersi sütünüzün antibakteriyel özelliği sayesinde, onun enfeksiyondan korunmasına yardımcı olmaktadır.