ENDOMETRİOZİS

Endometriozis çoğunlukla 15-49 yaşları arasındaki üreme çağındaki 10 kadından 1’inde görülebilir. Hiç doğum yapmamış kadınlarda görülme olasılığı daha yüksektir.

Endometriozis hastalığında en sık rastlanılan bölgeleri şöyle sıralayabiliriz:

• Yumurtalıklar,
• Tüpler,
• Rahmin yüzeyi,
• Rahmin arkasındaki boşluk,
• Kalın bağırsak,
• İdrar torbası ve üreterler,
• Rektum.

Endometriozis neden olur?

Endometriozis hastalığının oluşmasına sebep olan tüm unsurların hala tam olarak bilinmediğini fakat özellikle şu faktörlere dikkat etmek gerektiğini sıralayabiliriz:

• Geriye doğru adet görme ve zayıf bağışıklık sistemi,
• Dolaşım sistemi veya lenfatik sistem aracılığıyla yayılma,
• Genetik yatkınlık,
• Çevresel faktörler.

Sonuç olarak, endometriozisin oluşmasında tek bir faktörden çok, değişik ve birden fazla faktörün rolü olabileceği şeklinde bir teoriyi öne sürenlerde vardır.

Endometriozis risk faktörleri nelerdir?

• Erken adet görmek,
• Sık, fazla ve uzun adet görmek,
• Genç yaşta menopoza girmek,
• Beyaz ırk, infertilite (kısırlık),
• Doğuştan rahim anomalileri,
• Ailede endometriozis vakası (ailesinde endometriozis olan kadınlarda 3 kat daha fazla görülüyor),
• Yağlı yiyeceklerle beslenme,
• Fazla et ve kafein tüketimi,
• Zayıf ve uzun boy,
• Sarışın ve kumral olmak.

Endometriozis Belirtileri

Endometriozisin temel belirtisi kasık ağrısıdır. Cinsel ilişki sırasında, büyük abdestinizi veya idrarınızı yaparken veya adetinizden hemen önce veya adet sırasında hafif, orta ve şiddetli ağrılar oluşabilir. Bu şikayetler endometriozisin bir bulgusu olarak görülür.

Semptomların şiddeti, hastalığın şiddeti ile paralel değildir. Dismenore önemli bir semptomdur.  Endometriozis belirtilerinden  herhangi birisine sahipseniz uzman bir hekime görünmenizde fayda vardır. Ayrıca, çocuk sahibi olamayan kadınların yaklaşık üçte birinde endometriozis bulunur.

Endometriozis Teşhisi

Endometriozis hastalığında şikayetlerin dinlenmesi ve ardından jinekolojik muayene ve ultrasonografi yapılması önemlidir. Pelvik muayene, laparoskopi, ve MR yöntemleri de hastalığın teşhisi açısından büyük önem taşımaktadır.

Endometriozisin Tedavisi

Endometriozis tedavisi medikal, cerrahi ve kombine olabilir. Endometriozis tedavisin ilk basamağı laparoskopi ile hastalığın tanınmasıyla başlar. Hastalık saptandıktan sonra tedavide çeşitli faktörler örneğin; hastanın yaşı, çocuk isteği, hikayesi, ağrıların şiddeti dikkate alınmalıdır.

Genelde açıklanamayan pelvik ağrı nedeniyle diagnostik laparoskopiye gerek görülür ve bu esnada tedavi de edilebilir. Hastalığın tanısı ancak laparoskopi ile en uygundur. Laparoskopi sırasında pelvis yan duvarları, over’in bütün yüzleri, mesane ve barsak yüzeyleri kontrol edilmelidir. Tanı için biyopsi çoğu zaman gerekmez. Gerektiği takdirde küçük miktarda doku örneği alınabilir.

Endometriozis tanı ve takibinde bir hücre yüzey antijeni olan CA-125 kullanılmaktadır. Özellikle endometriozis’li kadınlarda menstürasyon sırasında CA-125 düzeyi iki veya üç katına çıkabilir ve tedavinin takibinde yol gösterici olabilir.

İlaçla veya ameliyatla birlikte ya da her ikisiyle birlikte tedavisi yapılabilir.

Medikal Tedavi

Pelvik ağrıda medikal tedavi son derece başarılıdır. Medikal tedavi fazla adezyonları olmayan ve gebe kalmayan kadınlarda, gebelik istemeyenlerde uygulanır.

Ağrıyı gidermek için hormonlar kullanılabilir. Hormon tedavisi yumurtalıkların çalışmasını durdurmak için tasarlanmıştır. Bu hormonları sıralamak gerekirse;

• Doğum kontrol hapları,
• Progestin,
• Gonadotropin salgılatıcı hormon (GnRH),
• Gestrinone.

Cerrahi Tedavi

Cerrahi tedavi, hastaların büyük bir kısmında ağrının giderilmesinde ve gebelik oluşmasında oldukça başarılıdır. Endometrioziste infertilite cerrahisinde gaye, endometrial dokunun bir kısmını veya tamamını çıkarmaktır. Dokular çıkarılarak pelvis mümkün olduğu kadar normal kondisyonuna getirilmeye çalışılır. İnfertilite nedeniyle ameliyat edilen hastalarda başarı şansı hastalığın derecesi ile ilişkilidir.

Eğer gebelik söz konusu değilse, operasyonun gayesi hastanın şikayetlerinin giderilmesidir ve bu takdirde, radikal tedavi uygulanır.

En iyi zaman ve tedaviyi seçmek endometrioziste çoğu zaman zordur. Yapılan çalışmalar, medikal tedavi ve cerrahi tedavi sonrasında gebelik yönünden fazla fark olmadığını göstermektedir.

Sonuç olarak endometriozis, nedeni bilinmeyen ve birden fazla kuram ile açıklanmaya çalışılan bir hastalıktır.